ท่ามกลางสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่นับวันยิ่งจะทวีความรุนแรงมากยิ่งขึ้นเรื่อย ๆ เนื่องจากการกลายพันธุ์ของไวรัส ทำให้เกิดกระแสความต้องการวัคซีนชนิด mRNA จนมีแฮชแท็กมาแรงในโลกออนไลน์ อย่าง #ต้องการmRNAvaccine เกิดขึ้นมา วันนี้เรามาทำความรู้จักกับวัคซีน mRNA ที่ใคร ๆ ต่างก็พูดถึงกันดีกว่าว่ามันคืออะไร ดีอย่างไร ทำไมคนไทยถึงต้องการวัคซีนชนิดนี้กัน โดยพวกเรา เครือโรงพยาบาลพริ้นซิเพิล เฮลท์แคร์ ได้รวบรวมข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับวัคซีนชนิดดังกล่าวมาแบ่งปันให้ทุกคนทราบกัน ดังนี้
mRNA คืออะไร?
mRNA หรือ ‘เอ็ม อาร์ เอ็น เอ’ ย่อมาจาก ‘messenger Ribonucleic Acid’ เป็นสารพันธุกรรมชนิดหนึ่งที่อยู่ในสิ่งมีชีวิต ซึ่งจะทำหน้าที่ออกคำสั่งให้เซลล์ผลิตโปรตีนขึ้นตามรหัสคำสั่งนั้น ๆ และโดยทั่วไปร่างกายมนุษย์จะมีผลิต mRNA อยู่แล้ว
ด้วยหลักการ mRNA จึงเกิด ‘วัคซีน mRNA’
จากหลักการทำงานของ mRNA ข้างต้น ทำให้ทางการแพทย์ได้คิดค้นและผลิตวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 ชนิด mRNA ขึ้นมานั่นเอง ถือเป็นเทคโนโลยีในการผลิตวัคซีนรูปแบบใหม่ โดยการนำเอาชิ้นส่วนสารพันธุกรรมของเชื้อโควิด-19 ส่วนที่เกี่ยวข้องกับการสร้างโปรตีนส่วนที่เป็นปุ่มหนาม (Spike) ของเชื้อไวรัส มาสังเคราะห์เป็นรหัสคำสั่งที่เรียกว่า S-spike mRNA เมื่อฉีดวัคซีนชนิด mRNA เข้าสู่ร่างกาย ก็จะเป็นเสมือนการจำลองว่าไวรัสเข้ามาในร่างกายของเราโดยที่ไม่มีการติดเชื้อ โดยเซลล์ในร่างกายก็จะมีการสร้างปุ่มหนามของไวรัสเลียนแบบขึ้นมา ทำให้ภูมิคุ้มกันโรคของร่างกายถูกกระตุ้นให้เตรียมพร้อมที่จะต่อสู้กับเชื้อโควิด-19 อยู่เสมอ
ข้อดีของวัคซีน mRNA
- ผลิตง่าย รวดเร็ว ขั้นตอนการผลิตไม่ยุ่งยาก
- ราคาไม่สูงมากนัก
- สามารถป้องกันการติดเชื้อโควิด-19 สูงถึง 95%
- สามารถป้องกันการติดเชื้อโควิด-19 สายพันธุ์เดลตา (อินเดีย) ได้สูงสุด เมื่อเทียบกับวัคซีนชนิดอื่น ๆ
| ยี่ห้อวัคซีน | ไวรัสตั้งต้นในการผลิต | จำนวนโดส (เข็ม) | ป้องกันการติดเชื้อสายพันธุ์เดลต้าได้ลดลง | ป้องกันการป่วยรุนแรง/เสียชีวิต |
| Pfizer | mRNA | 2 | จาก 93% เหลือ 88% | 96% |
| AstraZeneca | เชื้อไวรัสพาหะ | 2 | จาก 66% เหลือ 60% | 92% |
| SinoVac | เชื้อไวรัสตาย | 2 | เหลือ 75% | 90% |
หมายเหตุ : วัคซีนทั้ง 3 ยี่ห้อยังมีประสิทธิภาพป้องกันการเจ็บป่วยรุนแรงและลดโอกาสเสียชีวิตได้ดี
- สารพันธุกรรม mRNA เหล่านี้จะถูกขจัดออกจากร่างกายภายในระยะเวลาไม่นาน จึงไม่สะสมหรือฝังตัวอยู่ในนิวเคลียสของเซลล์ในร่างกาย
- มีโอกาสเกิดผลข้างเคียงต่ำ ประมาณ 3-5 : 1,000,000 โดสเท่านั้น
- สามารถปรับปรุงพัฒนาประสิทธิภาพของวัคซีนได้อย่างทันท่วงทีสำหรับเชื้อไวรัสกลายพันธุ์
ข้อจำกัดของวัคซีน mRNA
- ยังไม่ทราบว่าภูมิคุ้มกันจะอยู่ในร่างกายเรานานเพียงใด เนื่องจากยังอยู่ในระหว่างการศึกษา
- ยังไม่มีวัคซีนตัวไหนที่ผลิตโดยใช้เทคโนโลยีนี้มาก่อน ทำให้ข้อมูลเกี่ยวกับความปลอดภัยในระยะยาวและประสบการณ์การใช้อาจมีไม่มากนัก
- ต้องเก็บรักษาที่อุณหภูมิต่ำมาก เช่น -70 หรือ -20 องศาเซลเซียส เพื่อให้คงประสิทธิภาพไว้ได้
อ้างอิง:
กระทรวงสาธารณสุข
ศูนย์ข้อมูล COVID-19
คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
สำนักงานเขตสุขภาพที่ 8
ศ. นพ.เกียรติ รักษ์รุ่งธรรม
Sarakadee Lite
